Zmiany w systemie emerytalnym w 2023 roku

Rok 2023 przyniósł szereg istotnych zmian w polskim systemie emerytalnym, które będą miały bezpośredni wpływ na wysokość świadczeń oraz warunki ich przyznawania. W tym artykule przedstawiamy najważniejsze zmiany, które warto znać planując swoją emeryturę.

1. Waloryzacja świadczeń emerytalnych

W marcu 2023 roku przeprowadzono rekordową waloryzację świadczeń emerytalnych. Wskaźnik waloryzacji wyniósł 14,8%, co jest najwyższą wartością od ponad 20 lat. Podwyżka ta wynikała przede wszystkim z wysokiej inflacji, która w poprzednim roku znacząco obniżyła wartość realną emerytur.

Najniższa emerytura wzrosła z 1338,44 zł do 1588,44 zł brutto. Warto pamiętać, że waloryzacja dotyczy wszystkich świadczeń emerytalnych, niezależnie od ich wysokości czy czasu przyznania.

2. Nowe możliwości dla osób pracujących za granicą

Od 2023 roku wprowadzono korzystniejsze zasady uwzględniania okresów pracy za granicą w państwach UE oraz w krajach, z którymi Polska ma podpisane umowy dwustronne o zabezpieczeniu społecznym. Główne zmiany to:

• Uproszczenie procedury potwierdzania stażu zagranicznego
• Szybsza wymiana informacji między instytucjami zabezpieczenia społecznego różnych krajów
• Możliwość elektronicznego składania wniosków o potwierdzenie okresów pracy za granicą
• Ułatwienia w przenoszeniu uprawnień emerytalnych między krajami

Zmiany te są szczególnie istotne dla osób, które część swojego życia zawodowego spędziły poza granicami Polski, co dotyczy coraz większej liczby obywateli.

3. Emerytury pomostowe i zmiany w przepisach

W 2023 roku zniesiono wygasający charakter emerytur pomostowych, co oznacza, że świadczenia te będą przyznawane również osobom, które podjęły pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze po 31 grudnia 1998 roku. Dotychczas emerytury pomostowe miały charakter przejściowy i dotyczyły wyłącznie osób, które rozpoczęły taką pracę przed końcem 1998 roku.

Ta zmiana znacząco poszerza krąg uprawnionych do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szkodliwych dla zdrowia. Dotyczy to przede wszystkim zawodów takich jak:

• Górnicy
• Hutniczy
• Pracownicy wykonujący prace pod ziemią
• Osoby pracujące w szkodliwych warunkach chemicznych
• Pracownicy transportu i komunikacji wykonujący określone prace

4. Zmiany w dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym (tzw. "trzynastce" i "czternastce")

W 2023 roku kontynuowano wypłatę dodatkowych rocznych świadczeń pieniężnych dla emerytów i rencistów:

• Trzynasta emerytura - wypłacana wszystkim emerytom i rencistom w wysokości minimalnej emerytury (1588,44 zł brutto w 2023 roku)
• Czternasta emerytura - świadczenie zostało przyznane na stałe i będzie wypłacane co roku. Wysokość "czternastki" jest zróżnicowana i zależy od wysokości podstawowego świadczenia emerytalnego. W pełnej wysokości otrzymają ją osoby, których świadczenie podstawowe nie przekracza 2900 zł brutto.

Warto zauważyć, że w przypadku osób o wyższych emeryturach, "czternastka" jest zmniejszana według zasady "złotówka za złotówkę".

5. Nowy system waloryzacji kapitału emerytalnego

Od 2023 roku wprowadzono nowy, korzystniejszy sposób waloryzacji kapitału zgromadzonego na kontach i subkontach w ZUS. Główne zmiany to:

• Wyższy wskaźnik waloryzacji dla środków zgromadzonych na subkoncie (część środków przekazywanych wcześniej do OFE)
• Wprowadzenie dodatkowej waloryzacji kwartalnej dla osób, które osiągnęły wiek emerytalny, ale nie przeszły jeszcze na emeryturę
• Zwiększenie znaczenia tzw. składki zdefinowanej, co ma szczególne znaczenie dla osób o długim stażu pracy

Co te zmiany oznaczają dla przyszłych emerytów?

Wpływ wprowadzonych zmian jest zróżnicowany i zależy od indywidualnej sytuacji każdej osoby. Generalnie jednak możemy wyróżnić kilka grup, które szczególnie skorzystają z nowych przepisów:

• Osoby wykonujące pracę w szczególnych warunkach - dzięki zniesieniu wygasającego charakteru emerytur pomostowych
• Osoby o długim stażu pracy za granicą - dzięki uproszczeniu procedur uznawania okresów zagranicznych
• Osoby o niskich świadczeniach - dzięki wprowadzeniu stałej "czternastej emerytury" i znaczącej waloryzacji
• Osoby odkładające moment przejścia na emeryturę - dzięki korzystniejszej waloryzacji zgromadzonego kapitału

Podsumowanie

Zmiany wprowadzone w 2023 roku w polskim systemie emerytalnym są istotne i w większości przypadków korzystne dla obecnych i przyszłych emerytów. Szczególnie osoby o niższych świadczeniach oraz te z bardziej skomplikowaną historią zawodową (np. z okresami pracy za granicą) mogą oczekiwać poprawy swojej sytuacji finansowej.

Warto jednak pamiętać, że system emerytalny jest złożony, a optymalne decyzje zależą od indywidualnej sytuacji każdej osoby. Dlatego też w przypadku wątpliwości zawsze warto skonsultować się z ekspertem, który pomoże wybrać najkorzystniejsze rozwiązanie.

W Insigful Advisor oferujemy profesjonalne doradztwo emerytalne dopasowane do indywidualnych potrzeb każdego klienta. Zapraszamy do kontaktu!